Zamek w Trokach (Litwa) - kawałek historii, kęs zwiedzania
Zamek w Trokach niejedno już widział. Kilkusetletnia historia miasteczka, jego dawne znaczenie i dzisiejsza popularność przyciągają niezliczone tłumy turystów. Byliśmy wśród nich i my. Troki (lit. Trakai) oddalone od polskiej granicy o 130 km są jedną z turystycznych wizytówek Litwy, a pominięcie dawnej stolicy, może być rozpatrywane w kategorii grzechu. Czy jednak sam zamek jest równie interesujący wewnątrz? Oceńcie sami.
Zamek w Trokach na przestrzeni wieków
Już samo położenie warowni pośrodku jeziora Galwe, z prowadzącym do niego długim, drewnianym mostem przywołuje wrażenie baśniowej opowieści. Dziś, to największa twierdza na Litwie i jedyna w Europie Wschodniej położona na jeziornej wyspie. Ale nie zawsze było tu tak kolorowo.
Historia Trok sięga XIV wieku. Po 1375 r. syn legendarnego Giedymina – Kiejstut, przeniósł tu stolicę księstwa. Niespokojne czasy, z krzyżackim zagrożeniem w tle, wymuszały podjęcie działań obronnych. Tak powstał pierwszy zamek, który choć początkowo oparł się najazdowi Krzyżaków, to już w 1377 r. został poważnie naruszony (jego ruiny nie przetrwały do dzisiaj). Książę postanowił wznieść kolejną warownię, bliżej jeziora. Drugi zamek, a właściwie jego pozostałości, są obecnie częścią Muzeum Historii Trok.
Po niespodziewanej śmierci Kiejstuta, o przejęcie władzy na trockiej ziemi walczyli kolejni potomkowie rodu Giedymina – Witold i Władysław Jagiełło. Dostrzegając narastające zagrożenie krzyżackie, bratankowie pogodzili się, a Troki ostatecznie przypadły Witoldowi. To on, w latach 1404 – 1408, wzniósł podziwiany dzisiaj zamek na wyspie.
Sytuacja zmieniła się po znanej każdemu bitwie pod Grunwaldem. Upadek Zakonu Krzyżaków zmienił przeznaczenie warowni z obronnej na reprezentacyjną. Troki stały się centralnym miejscem Litwy i dworu księcia Witolda. Aby rozwinąć handel i rzemiosło, rozpoczęto szeroką akcję zaludniania, licznie sprowadzając tu Karaimów, jednego z najstarszych plemion tureckich. Ich zadaniem było również pełnienie roli straży przybocznej Witolda.
Wiek XVI przyniósł Trokom epidemię dżumy, dziesiątkując populację i doprowadzając niemal do upadku miasta. W czasie wojen Rzeczpospolitej Obojga Narodów ze Szwecją i Moskwą, w połowie XVII, Zamek w Trokach został całkowicie zniszczony, a jego historia na kilkaset lat zamarła.
Dopiero w latach 30′ ubiegłego wieku, polscy konserwatorzy (Troki były po I wojnie światowej w granicach Polski) podjęli próby rekonstrukcyjne. Dalsze prace, kontynuowane po drugim globalnym konflikcie już przez Litwinów, doprowadziły do przywrócenia Zamkowi w Trokach dawnego blasku. Ostateczne działania konserwatorskie zakończyły się w latach 80′ XX wieku.
Karaimowie w Trokach
Obecność tego bliskowschodniego plemienia w Trokach wiąże się księciem Witoldem. Osiedlił on kilkaset rodzin pomiędzy zamkami, nadając im prawa i przywileje. Jak wyżej wspominaliśmy, Karaimowie pełnili również rolę straży księcia. Nowi przybysze wyróżniali się nie tylko religią i kulturą, ale i strojami oraz kulinariami.
Obecnie w Trokach żyje ok. 60 rodzin pochodzenia karaimskiego, zamieszkujących przy ul. … Karaimskiej. Znajdują się tam charakterystyczne, XIX wieczne domy z trzema frontowymi oknami. Przeznaczono je dla Boga, księcia Witolda oraz domowników.
Nie bylibyśmy sobą, nie próbując lokalnej kuchni. Wiele słyszeliśmy o tradycyjnych karaimskich pierogach – tzw. kibinach. Padło oczywiście na wersję na słodko 🙂 Za 3,5 euro dostaliśmy 3 sztuki z serem i owocami, którymi niezwłocznie zajął się nasz dwulatek. Ogólne wrażenie? Czuć masówkę 🙂 Dzień chylił się już ku zachodowi, tak jak i forma kucharzy…
Zamek w Trokach - zwiedzanie
W 1962 r. warownia stała się częścią Muzeum Historycznego w Trokach. Dziś, oprócz klasycznego zwiedzania obejmującego ekspozycje stałe i czasowe, organizuje się tu również inne wydarzenia, jak choćby występy Litewskiej Opery Narodowej i Baletu oraz koncerty zespołów muzyki dawnej. Dziedziniec, jest dodatkowo wykorzystywany jako miejsce rożnych rozrywkowych eventów, idealnie współpracując z turystyczną ofertą okolicy.
No dobrze, ale jak w naszych oczach ostatecznie wypadło zwiedzanie Zamku w Trokach? Hmm, kiepsko.
Jak wyżej wspominaliśmy, warownia została odbudowana w poprzednim stuleciu i jest to zauważalne. Czy młodsze cegły pogarszają w jakiś sposób ogólny wizerunek tego miejsca? Ależ skąd. Całość, otoczona Jeziorem Galwe robi ogromne wrażenie, ale jak to zwykle bywa, diabeł tkwi w szczegółach.
Bilet wstępu (bez przewodnika) w roku 2021 kosztował aż 12 euro. Zwiedzanie trwa ledwie 45 minut, a trasa historycznej wędrówki wiedzie przez komnaty, w których ekspozycje często odbiegają od dawnej zamkowej codzienności.
Nasze odczucia są pewnie nieco spaczone przez doświadczenia licznych wizyt w krajowych zamczyskach (i pracą w nich również), ale spodziewaliśmy się czegoś ciekawszego. Być może wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań – aplikacji, audioprzewodników, wszelakich interaktywnych narzędzi, urozmaiciłoby ofertę Muzeum.
Jeśli Zamek w Trokach jest głównym celem Waszego wyjazdu, nie wahajcie się go zwiedzić. Czy będąc w Malborku, można przejść obojętnie obok Muzeum Zamkowego? Odpowiedź nasuwa się sama, tak jak i oczywista konkluzja, które z tych miejsc wypada korzystniej…
Jeżeli natomiast macie już spory bagaż litewskich wrażeń i doświadczeń, a w portfelu kłębią się rachunki za zwiedzanie wielu innych atrakcji, proponujemy ograniczyć się do obejścia warowni oraz podziwiania urokliwej okolicy, bez uszczuplania budżetu o kolejną „100”. Swoją drogą, Troki to przepiękne miejsce (i baaardzo popularne), szczególnie warte rozważenie na kilkudniowy pobyt dla fanów sportów wodnych.
Zachęcamy do oceny i komentowania naszego artykułu.
To nieoceniona pomoc w tworzeniu nowych treści. 🙂