Pszczyna - atrakcje, parking, zwiedzanie. Zamek w Pszczynie
PSZCZYNA – ATRAKCJE. CO ZOBACZYĆ W MIEŚCIE?
Zwiedzanie Pszczyny w 1 dzień? Oczywiście możliwe, ale powiedzmy sobie szczerze, dość wymagające. Perła Górnego Śląska, jak często nazywa się to małe miasteczko, ma wiele do zaoferowania – jest więc w czym wybierać. Lista ciekawych miejsc do odwiedzenia jest długa, mamy jednak nadzieję, że pomoże Wam przygotować własny harmonogram dnia w dawnej stolicy księstwa pszczyńskiego.
NAJCIEKAWSZE ATRAKCJE PSZCZYNY
- Zamek w Pszczynie
- Stajnie Książęce
- Rynek
- Ratusz
- Kościół ewangelicko – augsburski
- Kościół rzymskokatolicki pw. Wszystkich Świętych
- Park zamkowy
- Pokazowa Zagroda Żubrów
- Skansen
- Muzeum Prasy Śląskiej
- Kapliczka Bądź Wola Twoja
- Wodna Wieża
- Cmentarz żołnierzy radzieckich
- Cmentarz żydowski
- PKP w Pszczynie
- Willa Schaefera – Szeferwilla
- Pomnik na placu Zwycięstwa i Wolności
- Sąd Rejonowy
- Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego
- Starostwo Powiatowe w Pszczynie
- Palais – Gmach Generalnej Dyrekcji Dóbr Księcia Pszczyńskiego
- Ludwikówka – pałacyk ks. Ludwika
- Muzeum Militarnych Dziejów Śląska
- Bażantarnia w Porębie
- Pałacyk Myśliwski Promnice
Pszczyna - atrakcje i ciekawe miejsca
Zamek w Pszczynie
Stajnie Książęce w Pszczynie
Rynek w Pszczynie
Dzisiejszy widok Rynku, ma wciąż swój średniowieczny klimat i zabudowę. Na przestrzeni wieków miasto wielokrotnie doświadczane było pożarami, przez co wizerunek centrum zmienił się z drewnianego na murowany. Powstawały ważne dla miasta budynki i instytucje, które przedstawiliśmy niżej. Płyta Rynku oraz otaczająca ją ulica były wielokrotnie remontowane. Co ciekawe, od ostatniej gruntownej modernizacji minęło ledwie kilka lat, a świeżo położona kostka brukowa zaczęła żyć własnym życiem… Wygląda na to, że czas na kolejny remont.
Będąc na Rynku, nie zapomnijcie zrobić sobie zdjęcia przy ławeczce Daisy. Księżna, która nigdy nie lubiła miasta a już szczególnie zamku w Pszczynie, siedzi tu nieruchomo od 2009 r.
Ratusz
Lokalizacja siedziby władz miejskich zmieniała się wielokrotnie. Dopiero w wieku XVII, zakupiono wymagającą sporego remontu kamienicę, przemianowaną później na Ratusz. Widoczną na zdjęciu wieżę zegarową dobudowano w roku 1738. Z końcem XVIII stulecia, w piwnicach znajdował się areszt oraz prowadzono wyszynk piwa. Ciekawe połączenie prawda? Dzisiejszy wygląd magistrat otrzymał po przebudowie w 1931 r. Od kilku lat, 6 grudnia w Ratuszu odbywa się tzw. Budzenie Świętego Mikołaja, gromadzące tłumy małych elfów.
Kościół ewangelicko - augsburski w Pszczynie
XVIII wieczny widok kościoła znacznie odbiegał od jego dzisiejszego wizerunku. Budynek nie miał wtedy wieży, którą dobudowano dopiero ponad 100 lat później, w roku 1860. Niestety kościół został strawiony przez pożar na początku następnego stulecia (1905), ale dzięki finansowemu wsparciu księcia Jana Henryka XI, swojego patrona i ówczesnego włodarza Pszczyny, już w dwa lata później nowa świątynia została oficjalnie poświęcona.
Kościół rzymskokatolicki pw. Wszystkich Świętych
Zabytkowy park pszczyński
Park pszczyński, dzieli się na 3 części, o łącznej powierzchni 156 ha. Swoją dzisiejszą szatę stylu angielskiego, otrzymał podczas przebudowy rezydencji książęcej i samego parku w 2. połowie XIX w. Wpisany do rejestru zabytków w roku 1948.
Część zamkowa, znajdująca się z północnej i zachodniej strony pałacu, rozciąga się na powierzchni 48 ha. Urokliwe alejki wkomponowane są w bogato reprezentowany świat roślinności. Znajdziemy tu m.in. kasztanowce, cisy, dęby szypułkowe, graby, jesiony i bardzo popularne różaneczniki (rododendrony).
Na terenie zamkowej części parku natkniecie się na epokowe budynki – herbaciarnię na wyspie, lodownię na wzgórzu, bramę chińską, kapliczki i mostki przecinające rzekę Pszczynkę. Tu również, z początkiem wieku XIX wybudowano dworek ks. Ludwika Anhalta – Koethen Pless. Groby członków tej niemieckiej rodziny władającej Pszczyną w latach 1765 – 1846, znajdują się w północnym segmencie parku. Natomiast w zachodnim, niedaleko ul. Żorskiej pochowano zaś przedstawicieli ostatnich właścicieli Pszczyny – Hochbergów.
Druga część, zwana Zwierzyńcem lub Dziką Promenadą, powstała po osuszeniu wielkiego Stawu Miejskiego, z końcem XVIII w. Mieści dziś opisywaną niżej Pokazową Zagrodę Żubrów. Znajduje się tu również cmentarz wojenny Trzy Dęby oraz mocno już zaniedbane pole golfowe.
Obszar nieopodal taboru kolejowego, to Park dworcowy, w którym już pół wieku temu zorganizowano Zagrodę Wsi Pszczyńskiej (popularny skansen).
Muzeum Prasy Śląskiej im. Wojciecha Korfantego
Pokazowa Zagroda Żubrów
Zagroda Wsi Pszczyńskiej
Skansen, jak potocznie nazywa się to miejsce, powstał w połowie lat 70. Nie trudno się domyślić, co prezentuje, ale oprócz standardowej ekspozycji organizuje się tu również zajęcia edukacyjne i artystyczne. Dzięki pozyskanym środkom, skansen został rozbudowany, przez co dziś ma całoroczną ofertę turystyczną i edukacyjną. Zagroda Wsi Pszczyńskiej wpisana jest do Szlaku Architektury Drewnianej opracowanej przez Urząd Marszałkowski.
Kapliczka "Bądź Wola Twoja"
Usytuowany ok. 400 m od Rynku, u zbiegu ulic Wojska Polskiego oraz Żorskiej. Prezentowane są w niej malowidła przedstawiające m.in. Madonnę z Dzieciątkiem i Chrystusa w Ogrójcu. Z kapliczką wiąże się ciekawa historia a raczej legenda: w roku 1574, król Henryk Walezy uchodząc z Polski do Francji, gdzie czekał już na niego tron, został dogoniony w Pszczynie przez podkomorzego Jana Tęczyńskiego, próbującego przekonać króla do powrotu na Wawel. Ten, w obliczu czekających go wydarzeń, miał odpowiedzieć Bądź Wola Twoja, a potem odjechał w stronę swojej ojczyzny.
Wodna wieża
Niegdyś łaźnia miejska, oferująca kąpiele wanienkowe, parowe i natryskowe. Budowlę ukończono w roku 1930. Oprócz mieszkańców, dla których łaźnia udostępniona była w środy i piątki, korzystało z niej również wojsko ze stacjonującej tu jednostki oraz uczniowie szkoły górniczej. Z czasem jednak jej użyteczność malała – ludzie budowali domy już ze swoją własną łazienką. Dzisiejszy kształt budynek otrzymał w roku 2010, podczas poważnej przebudowy zmieniającej jej dawny wygląd. Obecnie w rękach prywatnych. Przez kilka lat funkcjonowała tu wyśmienita restauracja, uznana w roku 2018 za najlepszą w Polsce. Niestety, dziś jest już tylko wspomnieniem.
Cmentarz żołnierzy radzieckich
Armia Czerwona wkroczyła do Pszczyny z początkiem lutego 1945 r. Aż do 18 sierpnia tegoż roku, w zamku istniał przyfrontowy szpital polowy. Radzieccy żołnierze, polegli w działaniach wojennych w rejonie Pszczyny, Cieszyna i Rybnika spoczywają na miejscowym cmentarzu przy ul. Katowickiej. W zbiorowych mogiłach pochowano łącznie ok. 12 tys. czerwonoarmistów.
Cmentarz żydowski
Założenie kirkutu datuje się na 1. ćw. XIX wieku. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1814 r. i należy do Jettel Guttmann, córki pierwszego pszczyńskiego rabina. Cmentarz, dzięki systematycznym pracom renowacyjnym i porządkowym jest bardzo dobrze zachowany. W roku 2021 został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Dworzec kolejowy
Pierwszy pociąg dotarł do Pszczyny w roku 1870. Było to wynikiem kilkuletnich prac przedłużających istniejącą już linię Wrocław – Tarnowskie Góry do Czechowic. Przez kolejne lata budynek, jak i cała infrastruktura kolejowa były systematycznie rozbudowywane. Początkowo funkcjonowały tu 3 tory główne, ale z biegiem lat ich liczba wzrosła do kilkunastu. Kolej stała się dodatkowym oknem na świat Pszczyny. Tędy do miasta przybywały znane postacie, jak cesarz Wilhelm II wraz ze sztabem, marszałek Józef Piłsudski czy rodzina książęca. Najpewniej drogą kolejową przybyły do Pszczyny także… lustra wiszące w Sali Lustrzanej Muzeum. Wyprodukowano je w 2 poł. XIX w. we Francji, a powierzchnia każdego z nich dochodzi do 14 m2. Planując zwiedzanie Pszczyny, warto rozważyć przyjazd do miasta właśnie pociągiem. Znalezienie miejsca parkingowego w pogodne, weekendowe dni graniczy z cudem.
Willa Schaefera - "Szeferwilla"
Jeśli jako środek transportu i dojazdu do miasta wybierzecie właśnie kolej, to Szeferwilla rzuci Wam się w oczy niemal od razu po wyjściu z dworca. Okazała kamienica stanęła w tym miejscu w roku 1897 r., na terenie odkupionym od księcia pszczyńskiego Jana Henryka XI. Właścicielem budynku był restaurator Paul Schaefer. Popularna Szeferwilla, dziś bardziej niż okazałą posiadłość przypomina dom z horrorów, a jego stan pozostawia wiele do życzenia.
Pomnik na placu Zwycięstwa i Wolności
Monument usytuowano pośrodku dawnego placu Książęcego (Fürstenplatz). Znajduje się pomiędzy dworcem PKP a Sądem Rejonowym i symbolizuje pamięć o powstańcach z lat 1919 -1921 oraz o poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej.
Sąd rejonowy
Jak wskazuje datowanie na elewacji budynku, ukończono go w roku 1904. Jego przeznaczenie właściwie od zawsze było jednoznaczne i od ponad wieku służy jako siedziba sądów. Sąsiaduje z dawnym więzieniem, mieszczącym dzisiaj hotel PTTK. Niedaleko są jeszcze komisariat Policji i dworzec PKP, do którego dojdziemy długą, a wieczorami oświetloną aleją Kościuszki.
Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego
Wybudowane w roku 1881, przy znaczącym wsparciu księcia pszczyńskiego Jana Henryka XI. Pierwotnie było tu gimnazjum, zlokalizowane obok powstałej kilkanaście lat wcześniej stacji kolei. Ceglany budynek, po przejęciu Pszczyny przez państwo polskie (1922) otrzymał imię Bolesława Chrobrego. Dziś mieści się tu I Liceum Ogólnokształcące.
Starostwo Powiatowe
W roku 1742 r. utworzono powiat pszczyński, a władzę w nim sprawował landrat (ówczesny starosta), mianowany przez króla pruskiego. Widoczny gmach wybudowano na ziemi wykupionej od księcia pszczyńskiego Jana Henryka XI, a decyzję o powstaniu budynku podjęto na sesji sejmiku powiatowego w 1886 r. Ciekawostką jest, że w początkowych latach istnienia krysu pszczyńskiego (dawna, ludowa nazwa powiatu) obejmował on nawet Mysłowice i niewielką wioskę… Katowice.
Gmach Generalnej Dyrekcji Dóbr Księcia Pszczyńskiego "Palais" (Paleja)
Ukończony w 1902 r. z przeznaczeniem na siedzibę Generalnego Zarządu Dóbr Książęcych w Pszczynie. W czasie I wojny światowej, gdy Pszczynę wybrano na siedzibę kwatery głównej sztabu niemieckiego na front wschodni, budynek Palais użytkowany był m.in przez cesarza Wilhelma II, szefa sztabu generalnego feldmarszałka Paula von Hindenburga oraz gen. Ericha Ludendorffa. W późniejszych latach pełnił różne funkcje. Były tu na przykład siedziby Powiatowej Międzysojuszniczej Komisji Kontrolnej, lasów państwowych czy sztabu wojska. Mieściła się tu także szkoła górnicza, a potem, aż do roku 2000 szpital miejski. Paleja została sprzedana prywatnemu inwestorowi w roku 2007(5?). Niestety, nowy właściciel nie przeprowadził nawet podstawowych prac renowacyjnych, przez co obiekt powoli popada w ruinę.
Ludwikówka - pałacyk ks. Ludwika
Wybudowany w roku 1805, za czasów panowania w Pszczynie rodziny Anhalt – Koethen Pless. Zamieszkiwał w nim książę Ludwik. Obiekt był centralnym miejscem życia dworskiego w Pszczynie w tamtym czasie. Książę, znany był ze swojego zamiłowania do podróży, górskich wycieczek i przygód. Podobno był 1 zdobywcą Baraniej Góry, o czym pisze w swoich pamiętnikach. Ludwikówka wpisana do rejestru zabytków jest dziś w rękach prywatnych.
Muzeum Militarnych Dziejów Śląska "Dom Ogrodnika"
Muzeum mieści się w tzw. Domu Ogrodnika, będącym kiedyś łaźnią, siedzibą straży parkowej oraz miejscem zamieszkania książęcego ogrodnika. Ekspozycja, dzięki staraniom Stowarzyszenia Bitwy pod Pszczyną 1939 Pro Memoria, została otwarta dla zwiedzających w roku 2014. Prezentowane wystawy, zgodnie z nazwą miejsca, silnie związane są z wojskowością. Znajdziemy tu broń, amunicję, mundury, obrazy i wiele źródłowych dokumentów. Na zewnątrz zorganizowano plenerową część ekspozycji opowiadającą o rozwoju broni na przestrzeni wieków.
Bażantarnia w Porębie
Budynek książęcej bażantarni, wybudowany w stylu klasycystycznym, powstawał z końcem wieku XVIII w czasach, gdy Pszczyna należała do rodziny Anhalt – Koethen Pless. Na przestrzeni lat, przeznaczenie obiektu wielokrotnie się zmieniało. Oprócz swojej zasadniczej funkcji pełnił również rolę ośrodka dworskiego, zajazdu oraz miejsca zamieszkania książęcej służby. W wieku XX bywały tu znane osobistości, jak Ignacy Mościcki, Eugeniusz Kwiatkowski czy cesarz niemiecki Wilhelm II. Przejęty w latach 70 ubiegłego wieku przez kopalnię Pniówek i wykorzystywany na cele socjalne i towarzyskie, na przykład podczas karczm piwnych. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków. W roku 2011 przeszedł gruntowny remont, dzięki czemu oferuje dziś organizację imprez, usługi hotelarskie i restauracyjne. Znajduje się we wsi Poręba w powiecie pszczyńskim (ok. 3 km od zamku).
Pałacyk Myśliwski Promnice
Atrakcje Pszczyny - mapa ciekawych miejsc
Jeśli wyposażycie się w dodatkowy zasób czasu, to może warto również zahaczyć o sąsiednie Goczałkowice – Zdrój? Niewielka wieś oczaruje Was prawie tak, jak Perła Górnego Śląska, a więcej o tym przeczytacie tutaj: Goczałkowice-Zdrój – atrakcje, uzdrowisko, ogrody. Co warto zobaczyć?
Pszczyna parking
Gdzie zaparkować w Pszczynie? Możliwości jest całkiem sporo. Od lipca 2023 parking w Pszczynie przy ul. Żorskiej (niedaleko Zamku i Zagrody Żubrów) będzie płatny 3 zł za godzinę (dotychczas za free). Kawałek dalej, przy prowadzącej do rynku ul. Wojska Polskiego również znajdziecie kilkadziesiąt płatnych miejsc (tam także stają autobusy). Stąd do atrakcji Pszczyny już niedaleko 😉 Inny, obszerny parking w Pszczynie znajduje się z drugiej strony starówki, przy ul. Chrobrego i Dworcowej (również płatne choć nie w weekendy).
Pełną listę miejsc na pozostawienie Waszego wehikułu znajdziecie tu: https://zciastemwplecaku.pl/pszczyna-parking-gdzie-zaparkowac-w-pszczynie/
Zachęcamy do oceny i komentowania naszego artykułu.
To nieoceniona pomoc w tworzeniu nowych treści. 🙂